|
O‘TAR Ukam Valijonga
Ruhingni ezadi chilla kuylari, Musiqa yurakdan zor bo‘lib o‘tar. Toshkentning yomg‘iri dovondan nari – Farg‘ona tomonga qor bo‘lib o‘tar..
Farg‘ona tomonlar tumanli, loyli, Tumani chiroyli, loyi chiroyli, Vo ajab, bugun ham Kumush va Layli Sochlari belida dor bo‘lib o‘tar.
Men nima axtardim, neni izladim? Kimga ermak bo‘ldi go‘zal hislarim? Sinfdosh qizlarim, dildosh qizlarim – Kimlarga ko‘ngilsiz yor bo‘lib o‘tar.
Marhum do‘stni o‘ylab, ortadi g‘ussam, Shum xayollar yovdek qaytadi, quvsam. Jo‘ralar tizilib kelar ko‘z yumsam, Bori yo‘q, yo‘qlari bor bo‘lib o‘tar.
Har kim ham o‘zini chandon ayaydi, Savalaganda ham ayab savaydi. Har kimsa o‘zini odam sanaydi, O‘zining yukiga nor bo‘lib o‘tar.
Har kimning yomondir umr yo‘ldoshi, Esiz yigit yoshi, tuzsiz non-oshi. Farzandiga qarab egilar boshi, Keng dunyo ko‘ziga tor bo‘lib o‘tar.
Toshkentning yomg‘iri dovondan nari – Farg‘ona tomonga qor bo‘lib o‘tar. Kimga tog‘ ko‘rinsa birovning qiri – Xor bo‘lib, xor bo‘lib, xor bo‘lib o‘tar!
2001
BU DUNYOGA KELGANIM
Bu dunyoga kelganim – U dunyoga safarim. Bu dunyoni yengganim – U dunyoda zafarim.
Qachonki pishti loyim, Visoldir muddaoyim. Bu dunyoda xatoyim – U dunyoda zararim.
Ishq qadimiy masaldir: Ham zahar, ham asaldir. Ikkisiga kosa bir, Asaldayin zaharim!
Gul ichindan topganim, Oyoqlarin o‘pganim, Man saningman, san manim, Soching belga kamarim.
Berdim necha talofat, Do‘stlar, qilmang malomat. Bu dunyoda halovat – U dunyoda xatarim.
Adashtimmi, toldimmi, Zulmatlarga qoldimmi. To‘g‘ri yo‘lga sol endi, Ey ko‘zlari axtarim!
Ey go‘zalim, yolg‘izim, Ey quyoshim, qamarim, Ey yaqinim, olisim, Ey asalim, shakkarim!
Ikki ko‘zim ikki sham, Tun ado bo‘lmas hecham. Sen bilan kechgan kecham – U dunyoda saharim!
1989
RAMAZON
«Ramazon aytib keldik eshigingizga, Xudoyim o‘g‘il bersin beshigingizga...»
Yulduzlar parpiraydi – gullab yuborar terak, Oy yurar ko‘chalarda, kengayadi xonalar. Havolarning haqqiga qoldirar shirin tilak, Dili javohir to‘la yalangoyoq bolalar.
Pichanlarning hidiga qo‘shilib ketar sado, Mo‘rilardan chayqalib taraladi dudlar ham. Shu kecha kelinlarning ko‘ngliga qara, dunyo, Shu kecha kuyovlarning ko‘ziga boqqil, olam!
Aylanadi charxpalak, guldiraydi tegirmon, Umr o‘tar suv kabi, bug‘doy misol to‘kilar. Un ko‘tarib qaytayotgan befarzand Yoqub polvon Simyog‘ochga suyanib yig‘laganin kim bilar?..
Do‘st, tirnoqqa zor bo‘lma, ko‘rmagil tirnoqcha g‘am, Har yili ko‘ztumorlar osilsin beshigingga. Mening ham elkamdagi yukimni olsin bolam, Ramazon aytib borsin bir kuni eshigingga.
1991
SHUNDA
Shunda yonoqlaring lovulladilar, Shudring jarangladi gulbargga tomib, Sochlaring elkangda shovulladilar, Ko‘zlaringni yumib... ko‘zlaringni yumib...
Shunda men o‘zimni koyidim yomon: Nega seni yomon ko‘ribman, dunyo? Shunda Qudratingga keltirdim iymon, O‘zingga sanolar aytdim, rabbano!
Shunda asal isin tuydi dumog‘im, Ko‘rdim – ellar elar kapalak quvib. Titradi taraddud bilan dudog‘ing, Ko‘zlaringni yumib... ko‘zlaringni yumib...
Shunda Bor umrimga afsuslar chektim, Quzg‘un qanotidan yomg‘ir kutibman. Chorak asr yashab, yuz marta sevdim. Oh, kimni sevishni bilmay o‘tibman!
Shunda Ko‘zlarimni ochdi muhabbat, Toshqinlar o‘tdilar qalbimni yuvib. Sevgilim, sen endi ketmagin faqat Ko‘zlaringni yumib... ko‘zlaringni yumib...
1993
BIR LAHZA
Bir lahzada bahor senga bo‘lar kuz – Toleing bir lahza jilmayib boqsa... Muhabbatim bilan keldim yuzma-yuz, Yer osti yo‘lida... faqat bir lahza.
Umrim tuproq edi, aylana tuproq, Oyog‘im ostida tuproqlar oqti. Bu baxt – bir-biriga tomon kavlab choh, Nihoyat uchrashgan tutqunlar baxti!
Bir lahza bo‘lsa-da, yashadik birga, Dildan tuproq ketdi, ko‘zdan ketdi kir. Men nechun shukrona aytmay taqdirga, Men uni ko‘rdim-ku, ko‘rdim-ku, axir!
Aziz qadamjolar men uchun tamom, Ularga ta’zimlar qilay nega men? Har kuni shoshaman yerosti tomon, Faqat o‘sha joyga boshim egaman.
Bugun seskantirdi, bir sovuq savol, Tilimni tishladim, tishlarim sindi. Nahot, yer ustida bizga yo‘q visol, Nahot, yer ostida ko‘rishsak endi?!
1994
HOZIR
Hozir qo‘lingiz yoysangiz qanot bo‘lar, Qadam tashlasangiz qorda qolmaydi iz. Bilib qo‘ying, har qanday qush bir kun qo‘nar, Qachonlardir biz albatta uchrashamiz.
Hozir imo aylasangiz, yulduz hozir, Hilol qoshingizga qo‘nar hozir, oy qiz. Siz bilmaysiz, yuragimda nelar bordir, Qachonlardir biz albatta uchrashamiz.
Hozir sizga simyog‘och ham gullar tutar, Balog‘at bu sargasht xayol, betizgin his. Men kutaman, erta o‘tar, indin o‘tar. Qachonlardir biz albatta uchrashamiz.
Hozir meni mensimaysiz, lab burasiz, Tushingizda shahzodalar cho‘kadi tiz. Meni izlab topib, yig‘lab gapirasiz, Qachonlardir biz albatta uchrashamiz.
Hozir bilmaysiz dunyoning yolg‘onini, Nazdingizda men yolg‘onchi, men betamiz. Qulog‘ingizga aytaman qolganini, Qachonlardir biz albatta uchrashamiz.
1994
O‘G‘LIMGA
Umr bersin xudoyim, G‘urur bersin, iloyim. Dagarim, erkatoyim Botir yigit bo‘ladi.
Hali qarab turasiz, Siz bir taraf turasiz, Bu dunyoga bergusiz Nodir yigit bo‘ladi.
Bo‘y bermaydi tashvishga, G‘iybatlarga, mish-mishga. Men qilolmagan ishga Qodir yigit bo‘ladi.
Ko‘zim tegmasin, tuf-tuf! So‘zim tegmasin, tuf-tuf! Xudo xohlasa, o‘sib, Og‘ir yigit bo‘ladi.
Agar taqdir tashlab to‘r, Bo‘shang bo‘lsa, epsiz g‘o‘r, O‘shanda ham mendan zo‘r Shoir yigit bo‘ladi.
1994
MEN
Men na qilay, harna qilsa, qildi taqdir, Ikki nuqta aro jismim muallaqdir. Ikki yoqqa boqar bo‘ldim lolu hayron: Birisining ismi – zamin, biri – osmon.
Qay bir kecha hilolga may quyib ichdim, Ko‘zim yumib, ikki qizdan birin quchdim. Endi, kimni tanladim, deb jonim halak: Birisining ismi – shayton, biri – malak.
Qaldirg‘ochdek ikki joyda manzilim bor, Yo‘l qaragan otam, onam va singlim bor. Bu kuzdayam qaytolmadim, qandoq qushman?.. Birisining ismi – Bag‘dod, biri – Toshkan.
Garchi umrim chizgilari oddiy emas, Lekin do‘stu dushmanlarim jiddiy emas. Bir do‘stu bir dushmanim bor – o‘zim tengi: Birisining ismi she’rdir, biri – sevgi.
Ne qilaylik, harna qilsa qilar taqdir, Bu dayr aro sayrimiz ham muvaqqatdir. Ikki qayiq boshin tutgan bo‘lar nobud: Birisining ismi – beshik, biri – tobut.
1994
KUZ
Uch kunda kuz keldi. Dunyo qaridi. Teraklar bosh chayqab qoldilar ma’yus. Toshlar o‘rmalaydi anhor qa’rida, Anhor qaylargadir shoshadi hanuz.
Ko‘pirib boradi qo‘ng‘ir bulutlar, Hademay yomg‘irzor bo‘ladi paydo. Yerga quloq bosib yotadi o‘tlar, Yerdanmi keladi bu mungli navo?
Mana, ustunlarga o‘ralar shamol, Mana, suv yuziga toshadi sepkil. Zerikkan, asabiy qariqiz misol Ko‘ylaklarin yirtib tashlar atirgul.
Peshayvonda namli patlarin tarab, Zag‘chalar o‘ziga beradi oro. Bulut kelayotgan tomonga qarab Dunyo suzib borar ohista, dunyo...
1994
OQSHOM
Oqshom yulduzlarni hilol uyg‘otar, Daryo to‘lqinlarin shamol uyg‘otar. Qaydasan, ey shamol olib ketgan gul? Meni shu alamli savol uyg‘otar.
Oqshom yulduzlarga boqib yig‘ladim, Daryo to‘lqinida oqib yig‘ladim. Menam daryo bo‘ldim, sel-selob bo‘ldim, Yuragim olmaday qalqib yig‘ladim.
Taqdirga tan berdim, shukrona aytdim, Tuproqqa aylanib, tuproqqa qaytdim. Ammo oqaverdi asov yuragim Oqshom yulduzlari chaqnagan payti!
Oqshom yulduzlarni hilol uyg‘otar, Daryo to‘lqinlarin shamol uyg‘otar. Seni tushlarimda ko‘rib, chaqirsam, Meni bir begona ayol uyg‘otar.
1994
BILGIM KELAR
Bag‘rida qo‘ng‘iroqlar ko‘milib ketgan sahro, Necha jayronlar ag‘nab, cho‘milib ketgan sahro, Etiklarning qo‘njidan to‘kilib ketgan sahro, Sahro, mening alamim kimniki, bilgim kelar.
Shovullab turgan daryo, dovullar urgan daryo, Sohillar buzgan daryo, orollar qurgan daryo, Azaldan abadgacha qondek yugurgan daryo, Daryo, mening alamim kimniki, bilgim kelar.
Cheksizdan cheksizgacha cho‘zilib ketgan samo, Yulduzlarni kaftida tangadek otgan samo, Ko‘ksiga quyosh botgan, oyni uyg‘otgan samo, Samo, mening alamim kimniki, bilgim kelar.
Ey bilib turgan dunyo, ey kulib turgan dunyo, Shamollardan qamishdek bukilib turgan dunyo, Ko‘nglida yuki borga yukinib turgan dunyo, Dunyo, mening alamim kimniki, bilgim kelar.
Begonaga gina yo‘q, gina qilmasman aslo, Sen yor topding munosib, mening yorimdir xudo. Seni eslagim kelmas, qiynalgim kelmas, ammo, Ammo, mening alamim kimniki, bilgim kelar.
1994
KO‘RDIM
Vohada gullagan bog‘ ko‘rdim, Bog‘ ichra gulsiz bir shox ko‘rdim. Yurakka qaradim – dog‘ ko‘rdim, Sochingda bir tola oq ko‘rdim.
Og‘ridi ko‘nglimning eng tubi, Unutib edimmi mahbubam? Bu, balki, bitmagan maktubim, Sochingda bir tola oq ko‘rdim.
Oshiqib o‘tdim men, dil shoshdi, Meni kapalaklar aldashdi. O‘zimdan ketdimu adashdim, Sochingda bir tola oq ko‘rdim.
Bir umr intilib nurga men, Bir tolim nur topdim zo‘rg‘a men. Bu mening aybimmas, to‘g‘rimi?.. Bu mening aybimmas, to‘g‘rimi?..
Sochingda bir tola oq ko‘rdim...
1994
BARMOQLARING
Barmoqlaring biram nozik, Labing, ey bokiram, nozik. Yurakda bor yaram nozik – Bu ham inoyatdir manga.
Olov ko‘rdim andalibni, Sani gul deb aldanibdi. «Ayt, yoqmasin bul g‘aribni...» – Sandin shikoyatdir manga.
Bahrasizman bo‘ylaringdan, Xabarsizman o‘ylaringdan. Ketolmasman ko‘ylaringdan – Bu yo‘l hidoyatdir manga.
Sitamlaring agar ozdir. Kerak – bog‘la, kerak – ostir! Jabru jafolaring rostdir, Vasling rivoyatdir manga.
Umidim bor, diling topsam, Bir qaro kun qo‘ling o‘psam, O‘pib so‘ngra o‘lim topsam, Ushbu kifoyatdir manga!
1994
QALBI BUTUN ODAM
Qalbi butun odam bir kun anglar ekan: Fazo to‘la ohang ekan, ranglar ekan. Sabo o‘pgan atirgulning entikkani – Etti falak ayvonida yangrar ekan.
Etti falak ayvonida nigohimiz, Dunyobexabarmiz, samo – ogohimiz. Kaftlarimiz boshimizda qalqon emas, Panohimiz qalbimizda, panohimiz.
Qalbimizda panohimiz tinglar ekan, Yolg‘on ohlar ursak chindan ingrar ekan. Hammaga ham nasib etmas habib tushmak, Hatto ajal ham odamni tanlar ekan.
Hatto ajal ham o‘zini olmasin, do‘st, Suvga tashlang oqqan suvning olmasin, do‘st. Yolg‘iz yorga etolmasdan qolgan yomon, Qalbi butun odam yolg‘iz qolmasin, do‘st.
Qalbi butun odam bir kun anglar ekan, Fazo to‘la ohang ekan, ranglar ekan. Ey yor, nazar tashlab turgin yuragimga – Qaramasang, toshoyna ham zanglar ekan.
1994
O‘TYAPMAN
Bag‘rimdan biyobon yaralgani chin, Bir yon – Dashti qipchoq, bir yon – Chin-Mochin. Qo‘ng‘iroq ovozing, qo‘ng‘iroq soching. Qo‘ng‘iroqlaringni kutib o‘tyapman.
Behad saboq bermish menga gardi dun, O‘tdi Aflotun ham, ketdi Faridun. Ularga boqmasdan hanuz bag‘ri xun Hijron kitoblarin titib o‘tyapman.
Sen kecha xonzoda eding bepisand, Qul edim oyog‘u ko‘ngli kishanband. Hazratdan qolgan ishq dostonin band-band, So‘zma-so‘z qaytadan bitib o‘tyapman.
Yuzingdagi parda – mavjlangan sarob, Simlarin cho‘g‘ qilib ekmoqda oftob. Ochiqsam, ich-etim yerman, ey mohtob, Chanqasam, ko‘z yoshim yutib o‘tyapman.
Qayrilma kipriging haqqiga qasam, Dunyo gumroh edi gar men kelmasam. Dilda gohi umid, gohida alam, Dunyoning qo‘lini tutib o‘tyapman.
1994
METRODA
Metroda sayr qilib yurmaydi hech kim, Birov ishdan qaytar, birov sayrdan. Kimdir hamrohlarin kuzatadi jim, Kimdir ro‘znomani ikki ayirgan.
Men ham qaytayotgan edim uyimga, Yumushlardan tolib, xayolga tolib. Bekatdan sen chiqding oppoq quyunday, Ko‘nglimga chirpirak g‘alayon solib.
Go‘yo tanimading. Tutqichni tutib, Ma’yus jilmaygancha tolding xayolga. Turgim, borgim keldi. Elni unutib, Seni ko‘mgim keldi ming bir savolga.
Yodimda chaqnadi qasamyodlarim, Bir zamon seniki bo‘lgan hayotim... Yoningga bormadim, bora olmadim, O‘zimni ayadim, seni ayadim.
Keyin tushib ketding. Sezmading go‘yo, Qayrilib boqmading, ey sun’iy yo‘ldosh. Meni ayadingmi, o‘zingnimi yo? Qiz qalbi qizg‘aldoq emas, tilsimtosh!
Muhabbat – puch narsa, muhabbat – yolg‘on! Orzular, qayg‘ular, tuyg‘ular – mayda. Bilaman, poyimda yig‘laydi xazon, Negadir uyga hech borgim kelmaydi...
1994
AFSUS
Telefon gardishini aylantiraman, Qo‘ng‘iroq chorlaydi seni behuda. Men seni judayam yaxshi ko‘raman, Ovozing eshitgim keladi juda.
Na chora? Kechmishdir endi hammasi, Labingga lab qo‘yib ichganim bo‘sa... Bizni bog‘larmidi shu chuvalgan sim, Taqdir rishtalari uzilgan bo‘lsa.
Taqdirga tadbir yo‘q. Xoh yig‘la, elan, Bu epkin o‘ynaydi ko‘ngil kulini. Axir to‘solmaysan kipriging bilan Ko‘zlaringga to‘lgan qayg‘u selini.
Men seni haliyam yaxshi ko‘raman, Tovushing eshitgim keladi juda. Telefon gardishini aylantiraman, Qo‘ng‘iroq chorlaydi, ammo behuda.
Ko‘hi qofga qadar ketardim, Laylim, Ko‘zingni bir bora ko‘rmoqlik uchun. Na chora?.. Bu charxga qurbim kelmaydi, Afsus, bu gardishga etmaydi kuchim.
1994
|